Iechyd a Lles - hybu lles ac iechyd meddwl da a mynd i'r afael â stigma iechyd meddwl a gwahaniaethu

Cam gweithredu

Fel cyflogwr byddwn yn codi ymwybyddiaeth o iechyd meddwl a gwasanaethau chymorth

Cynnydd 2020-2021

Mae mentrau codi ymwybyddiaeth wedi cynnwys:

• Gwefan Iechyd a Lles Staff - lansiwyd hwn ar 9 Ebrill 2020 trwy neges Gov Notify gan y Prif Weithredwr.  Mae'r wefan yn hygyrch y tu mewn a'r tu allan i'r Cyngor, trwy ystod o ddyfeisiau digidol, gan gynnwys ffonau clyfar personol.  Adolygwyd, adnewyddwyd ac ail-lansiwyd yr adnodd hwn ym mis Mai 2021.
• Llinell Gymorth yr Uned Iechyd Galwedigaethol (OH) - mae'r gwasanaeth hwn ar gael o ddydd Llun i ddydd Gwener yn ystod oriau swyddfa gan ddarparu cyngor a chyfeirio i gyflogeion.
• Lles Trwy Waith - mae'r Cyngor wedi gallu cyrchu'r gwasanaeth iechyd meddwl a lles hwn a ddarperir i gyflogeion y GIG. Mae'r gwasanaeth hwn yn darparu ystod eang o gefnogaeth ar les iechyd corfforol a meddyliol gan gynnwys atgyfeirio at wasanaethau cymorth arbenigol. Mae'r atgyfeirio ymlaen hwn yn cynnwys Cymorth Trawma i'r rhai sy'n dod ar draws profiadau trawmatig
• Llinell Gymorth Atgyfeirio Uned Iechyd Galwedigaethol (OH) - gwasanaeth atgyfeirio i reolwyr ddelio â materion OH critigol. 
• Llinell Gymorth Gwasanaeth Cwnsela Ysgolion ar gyfer staff ysgolion - darparu cyngor ac arweiniad cyfeirio mewn perthynas ag iechyd meddwl a lles cynorthwywyr cymorth dysgu ac addysgu, ynghyd â darparu cefnogaeth ymgynghorol ac arweiniad ar sut y gall athrawon a chynorthwywyr cymorth dysgu gynorthwyo pobl ifanc i ddelio â materion sy'n codi o Coronafeirws. 
• Gwasanaeth Galw yn Ôl Ysgolion Cynradd i rieni - mae'r gwasanaeth hwn a ddarperir gan y Gwasanaeth Cwnsela mewn Ysgolion yn cefnogi rhieni i gefnogi lles emosiynol eu plant yn ystod yr amser hwn.   
• Mae cyfathrebu'n canolbwyntio ar les - mae iechyd meddwl a lles yn ymddangos yn rheolaidd mewn gohebiaeth â chyflogeion, gan gynnwys y Fewnrwyd, HR SWAY ac In the Loop.
• Rhwydwaith Hyrwyddwyr Cyflogeion Amser i Newid Cymru - recriwtiwyd 12 o gyflogeion i fod yn Hyrwyddwyr Cyflogeion yn ystod haf 2021. Hyfforddwyd yr Hyrwyddwyr gan Amser i Newid Cymru ac maent yn allweddol wrth ddarparu cefnogaeth i gyflogeion yn eu meysydd gwasanaeth mewn perthynas ag iechyd meddwl a lles ac maent hefyd yn gyswllt o ran cyflwyno mentrau iechyd a lles corfforaethol ar draws y Cyngor.
• Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd 10 Hydref 2020 - trefnwyd pum diwrnod o weithgareddau i gefnogi iechyd meddwl a lles ar gyfer yr wythnos yn dechrau 5 Hydref 2020 i gefnogi Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd. Roedd y gweithgareddau hyn yn cynnwys Tai Chi rhithiol, sgyrsiau gan Lles Trwy Waith mewn perthynas â gweithio gartref, sesiynau Ymwybyddiaeth Ofalgar a Gweithdai Lles.  Daeth nifer dda i bob un.
• Dychwelwch i weithleoedd yn dilyn cyfnod clo COVID-19 - mae asesiadau risg a chanllawiau rheolwyr yn cyfeirio at effaith lles emosiynol dychwelyd i weithleoedd, yn ogystal â'r trefniadau ffisegol sy'n angenrheidiol. 

Cam gweithredu

Fel cyflogwr byddwn yn diweddaru ac yn gweithredu polisïau i fynd i'r afael ag iechyd meddwl yn y gweithle 

Cynnydd 2020-2021

• Rydym wedi datblygu polisïau cadarn i gefnogi iechyd a lles cyflogeion, gan gynnwys y polisi Cynyddu Presenoldeb yn y Gwaith, a'r Cynllun Adsefydlu.  Yn ogystal â hyn, cyhoeddwyd canllawiau i reolwyr atebol yn 2020, i'w cefnogi i weithredu addasiadau rhesymol i alluogi cyflogeion ag anableddau i gynnal cyflogaeth.  Mae'r adolygiad o'r Polisi Gwerthuso Perfformiad, y templed Goruchwylio Corfforaethol a'r 'rhestr wirio' Cynefino wedi ystyried ymrwymiad y Cyngor i Addewid Cyflogwyr Amser i Newid Cymru, gan ddarparu ffocws ar gefnogi lles cyflogeion ac iechyd meddwl fel rhan allweddol o'r drafodaeth rheoli perfformiad.
• Mae'r cyngor wedi'i achredu fel Cyflogwr Hyderus o ran Anabledd, gan gyflawni Lefel 2, gydag achrediad ar waith tan Awst 2022.  Trwy barhau â'n taith Hyderus o ran Anabledd, mae'r Cyngor yn sicrhau bod pobl anabl a'r rheini â chyflyrau iechyd tymor hir yn cael y cyfleoedd i gyflawni eu potensial a gwireddu eu dyheadau.

Cam gweithredu

Byddwn yn darparu gwybodaeth i gyflogeion am iechyd meddwl a chyfeirio at wasanaethau cefnogi

Cynnydd 2020-2021

Gweler y wybodaeth uchod. 

Cam gweithredu

Byddwn yn parhau i weithredu ein Cynllun Gweithredu Addewid Cyflogwyr Amser i Newid Cymru

Cynnydd 2020-2021

Mae'r Cyngor wedi penderfynu y bydd ei strategaeth yn cael ei chyflawni trwy'r Cynllun Addewid Cyflogwyr Amser i Newid Cymru.  Datblygwyd cynllun gweithredu mewn partneriaeth ag undebau llafur a'i gymeradwyo ar lefel uchaf y sefydliad.  Fe’i lansiwyd yn ffurfiol mewn partneriaeth ag Amser i Newid Cymru yn y Cyngor Staff ym mis Medi 2019, a chafodd y Cynllun Gweithredu ei gyflwyno i'r Pwyllgor Personél a'i fonitro'n rheolaidd.

Cam gweithredu

Byddwn yn darparu hyfforddiant ac adnoddau i staff i helpu i godi ymwybyddiaeth o faterion iechyd meddwl a helpu i leihau'r stigma sy'n gysylltiedig ag iechyd meddwl

Cynnydd 2020-2021

Mae'r Tîm Dysgu, Hyfforddi a Datblygu (LT&D) wedi cynnig ystod o fentrau hyfforddi:

• Cwrs Cymorth Cyntaf ar gyfer Iechyd Meddwl ar-lein- cyn argyfwng COVID-19 roeddem wedi dechrau cyflwyno'r cwrs ardystiedig hwn, wedi'i ddarparu wyneb yn wyneb gan Goleg Castell-nedd i grŵp o tua 20 ar y tro.  Mae'r tîm LT&D wedi gweithio gyda Choleg Castell-nedd i ddatblygu hwn yn weminar ar-lein, sydd hefyd wedi'i ardystio.  Mae 77 o gyflogeion wedi cwblhau hyn bellach.
• Cwrs Ymwybyddiaeth Ofalgar- cwblhaodd 38 o gyflogeion gwrs ar-lein pum wythnos a gynigiwyd mewn partneriaeth ag UNSAIN ac a ariannwyd gan Gronfa Dysgu Undeb Cymru
• Y Gyfres Lles - darparwyd pum gweminar ar-lein a ddyluniwyd i helpu cyfranogwyr i wneud y gorau o'u lles, i'n Grŵp Rheoli Corfforaethol i ddechrau, i gefnogi iechyd meddwl a lles yr uwch dîm. Roedd y gyfres mor llwyddiannus fel ei bod wedi'i chyflwyno ar draws y gwasanaethau cymdeithasol, i benaethiaid ac i'r Gwasanaeth Profi Olrhain Diogelu

Cam gweithredu

Byddwn yn ail-ddylunio ein systemau sy'n ymwneud â chymorth Emosiynol, Iechyd Meddwl a Lles i ddarparu mynediad integredig symlach i wasanaethau

Cynnydd 2020-2021

• Gwnaed gwaith i fapio'r gefnogaeth iechyd emosiynol a meddyliol i ysgolion. Bydd hyn yn cyd-fynd â phrosesau'r Gwasanaeth Cynhwysiant newydd ar gyfer diwygio Anghenion Dysgu Ychwanegol (ALN) i sicrhau llwybr clir.
• Mae cyfarfodydd yn yr arfaeth gyda'r Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc (CAMHS) a Barnardo's i ddatblygu ffyrdd y mae eu gwasanaeth yn cyd-fynd â'r llwybr hwn.
• Mae pum ysgol wedi'u nodi fel peilotiaid ar gyfer Dull Ysgol Gyfan Llywodraethau Cymru at Les Emosiynol a Meddyliol. Mae hyn yn cael ei arwain gan yr arweinydd gweithredu ym maes iechyd y cyhoedd a fydd yn gweithio'n agos gyda swyddogion ym maes addysg.
• Mae Hyfforddiant Cymorth Cyntaf Iechyd Meddwl Ieuenctid wedi'i ddarparu i sicrhau bod gan bob ysgol uwchradd ac ysgol arbennig staff sydd wedi'u hyfforddi fel Cymhorthwyr Cyntaf Iechyd Meddwl

Cam gweithredu

Byddwn yn anrhydeddu ein hymrwymiad i Gyfamod y Lluoedd Arfog, gan sicrhau nad oes unrhyw gyn-filwr, nac aelod o deulu personél sy'n gwasanaethu na chyn-filwr, dan anfantais oherwydd eu gwasanaeth, wrth gyrchu cefnogaeth a gwasanaethau iechyd a lles.

Cynnydd 2020-2021

• Ers dechrau'r pandemig ddiwedd mis Mawrth 2020, anfonwyd briff yn wythnosol ac weithiau’n ddyddiol, sef 'Diweddariad' at yr holl randdeiliaid yn ardal Cyfamod Lluoedd Arfog De Orllewin Cymru.
• Defnyddiwyd y sesiynau briffio i godi ymwybyddiaeth o bolisïau lleol a'r gefnogaeth sydd ar gael i'r rhai a oedd yn profi rhai anawsterau penodol yn ystod y cyfnod clo, megis cymorth iechyd meddwl, trechu cam-drin yn y cartref, a chymorth cyflogaeth.
• Dosbarthwyd y 'Diweddariad' yn eang ledled Cymru gan dderbynwyr i'w rhwydweithiau a'u rhanddeiliaid, gan gynnwys llawer o deuluoedd yn ein cymuned yr oedd eu hanwyliaid naill ai yn y lluoedd arferol, neu'r lluoedd wrth gefn, a gafodd eu cynnull i ymladd yr achos ar y ffrynt cartref.

Cam gweithredu

Byddwn yn cyfrannu at waith y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus i leihau cyfraddau hunanladdiad yn y fwrdeistref sirol

Cynnydd 2020-2021

Rydym wedi sefydlu Grŵp Ymateb Cyflym Hunanladdiad (SRRG), sy'n cael ei actifadu mewn unrhyw hunanladdiad a amheuir (Oedolyn), neu farwolaeth annisgwyl (Plentyn).  Nod y Grŵp hwn yw lleihau risg a niwed i'r rhai sy'n weddill ac atal hunanladdiadau eraill. Mae'r protocol yn cael ei adolygu ar hyn o bryd i gynnwys ymgais sylweddol i gyflawni hunanladdiad a marwolaeth sydyn o dan 21 oed.

Adroddir cyfres o ddata i'r Bwrdd Diogelu bob chwarter i olrhain unrhyw themâu a phatrymau a allai fod yn dod i'r amlwg o'r garfan hon o unigolion mewn ymgais i atal hunanladdiadau yn y dyfodol. Ar hyn o bryd rydym yn edrych ar gyfres o ddata yn dilyn ymgais i gyflawni hunanladdiadau.

Bydd cyfraddau hunanladdiad hefyd yn cael eu hystyried fel rhan o'r iteriad nesaf ein Hasesiad Lles, sy'n cael ei ddatblygu ar hyn o bryd ac y bydd yn cael ei gyhoeddi ym mis Mai 2022.

Cam gweithredu

Byddwn yn darparu gwybodaeth i'r cyhoedd am iechyd meddwl a chyfeirio at wasanaethau o'n gwefan

Cynnydd 2020-2021

Mae'r cyngor yn cyfeirio pobl o'i wefan i DEWIS (cyfeirlyfr ar-lein sy'n cynnwys gwybodaeth am dros 6,000 o sefydliadau neu wasanaethau lleol a chenedlaethol a all helpu pobl â'u lles).

Cam gweithredu

Byddwn yn gweithio gyda Iechyd Cyhoeddus Cymru a Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Bae Abertawe i helpu i fynd i'r afael ag effaith COVID-19 ar staff iechyd a gofal cymdeithasol

Cynnydd 2020-2021

Rydym yn parhau i weithio'n agos gydag Iechyd Cyhoeddus Cymru a Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Bae Abertawe i ddatblygu offer cymorth Lles sy'n hygyrch i staff y mae COVID-19 yn effeithio arnynt.

Cam gweithredu

Byddwn yn gweithio o fewn Gwasanaeth Profi, Olrhain, Diogelu (TTP) rhanbarthol y GIG i ymgysylltu â phawb, gan gynnwys y rhai sydd â nodweddion gwarchodedig yn y rhaglen diogelu iechyd a byddwn hefyd yn sicrhau y gall pawb sydd angen cyrchu'r gwasanaeth TTP wneud hynny, gan sicrhau bod mynediad yn darparu ar gyfer pawb

Cynnydd 2020-2021

Yn ystod Ionawr-Mawrth 2021 cysylltwyd â 2,582 o Achosion Mynegai (Achosion Cadarnhaol) gyda 2,047 o Achosion sy'n Gymwys i'w Dilyn i Fyny, a dilynwyd 2,040 o Achosion (99.6%) yn llwyddiannus gan y Gwasanaeth Profi, Olrhain a Diogelu (Castell-nedd Port Talbot). 

Roedd cyfanswm o 5,708 o Amlygiadau Cyswllt (Cysylltiadau) gyda 4,847 Cyswllt yn Gymwys i'w Dilyn i Fyny, y cafodd 4,461 o Achosion (92%) eu dilyn i fyny yn llwyddiannus gan y Gwasanaeth Profi, Olrhain a Diogelu (Castell-nedd Port Talbot).

Roedd gwaith dilynol llwyddiannus ymhell uwchlaw targed perfformiad y gwasanaeth fel y'i gosodwyd gan Lywodraeth Cymru (80%).