Datganiad I'r Wasg

Mae’r gronfa’n rhan o brosiect Treftadaeth CnPT – a fu’n bosib o ganlyniad i rodd hael gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol – y gall elusennau a sefydliadau nid-er-elw, ysgolion, grwpiau treftadaeth, grwpiau cymunedol, Cynghorau Tref ac Ardaloedd Gweinidogaethu (grwpiau eglwysig) wneud cais iddi.

Mae’n ei helpu i ymgysylltu â phreswylwyr lleol a darparu prosiectau sy’n seiliedig ar dreftadaeth leol. Mae Treftadaeth CnPT hefyd wedi darparu hyfforddiant a digwyddiadau i gynorthwyo grwpiau treftadaeth i ddod yn fwy cynaliadwy at y dyfodol.

Yr ymgeiswyr llwyddiannus yn y cylch diweddaraf o gyllid yw Ysgol Gynradd Gymraeg Tyle’r Ynn, Ymddiriedolaeth Llan-giwg, Capel Saron, Canolfan Maerdy, Cyfeillion Gwaith Haearn Mynachlog Nedd a Llyfrgell Gymunedol Lolfa GCG.

Bydd y cymorth grant yn gweld Ysgol Gynradd Gymraeg Tyle’r Ynn yn creu gwaith celf ac arddangosfa yn seiliedig ar safleoedd treftadaeth lleol, bydd Ymddiriedolaeth Llan-giwg yn hwyluso cyfres o sgyrsiau am dreftadaeth, celfyddydau, diwylliant, llesiant a natur, a bydd hefyd yn gwella hygyrchedd i Eglwys Ciwg Sant, tra bydd Capel Saron yn gweithio gyda phobl leol ac artist i greu ffenestr wydr lliw i’w gosod yn y capel.

Bydd Canolfan Maerdy’n defnyddio’r arian i ymgymryd â phrosiect dweud stori digidol a datblygu archif dreftadaeth, a bydd Cyfeillion Gwaith Haearn Mynachlog Nedd yn cynnwys y gymuned mewn cloddfa archeolegol.

I gloi, bydd Llyfrgell Gymunedol Lolfa GCG yn defnyddio’i arian i greu taflen sy’n cynnwys gwybodaeth a mapiau i rannu gwybodaeth am dreftadaeth leol.

Fe wnaeth cylch cyntaf y cyllid, a gaeodd ym mis Ionawr, alluogi Canolfan Dreftadaeth ac Ymwelwyr Pontardawe i sefydlu prosiect o’r enw Yn Ôl Troed David Thomas – Tad y Diwydiant Haearn Glo Caled Americanaidd. Bydd y prosiect hwn yn gweld arddangosfa deithiol yn symud o gwmpas llyfrgelloedd ac ysgolion ardal Castell-nedd Port Talbot.

Derbyniodd Cyngor Tref Pontardawe arian i ddod â hanes a threftadaeth Pontardawe’n fyw drwy gyfrwng prosiect celf stryd.

Bydd ail gylch o gyllid, a gaeodd ar ddiwedd mis Mawrth, yn gweld Ysgol Gynradd Awel y Môr yn ymgymryd â phrosiect hanes llafar a llwybr treftadaeth, mae wedi galluogi Ardal Weinidogaethu Bro Noddfa Newydd i weithio gydag arbenigwr mewn gwydr lliw i ganfod ysbrydoliaeth ar gyfer prosiect aml-oedran celf a chrefft, a bydd grŵp Hynafiaethwyr Castell-nedd yn cyhoeddi llyfr i nodi’u canmlwyddiant ac yn creu cyfres o ddigwyddiadau allgyrraedd cymunedol gan gynnwys arddangosfa a gweithdy.

Bydd Grŵp Camlas Tŷ Banc yn defnyddio’i gyllid i ddatblygu prosiect i wella arwyddion treftadaeth a bioamrywiaeth ar lan y gamlas mewn dull rhyngweithiol.

Meddai Aelod Cabinet Cyngor Castell-nedd Port Talbot dros Natur, Twristiaeth a Llesiant, y Cynghorydd Cen Phillips: “Diolch i chwaraewyr y Loteri Genedlaethol a Chronfa Dreftadaeth y Loteri Genedlaethol am alluogi gwireddu prosiect Treftadaeth CnPT a’r Gronfa Dreftadaeth Gymunedol.

‘Mae’n wych gweld cynifer o brosiectau cymunedol yn dod i oed diolch i gronfa dreftadaeth newydd y cyngor – mae’n rhan o nod cyffredinol y cyngor a gynhwysir yn ei Gynllun Rheoli Cyrchfan, ei Strategaeth Ddiwylliant a’r Strategaeth Dreftadaeth Ddrafft i gadw a dathlu ein diwylliant a’n treftadaeth gyfoethog.”