Historic sites
Yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol Rhaeadr Aberdulais
Mae'r dreftadaeth ddiwydiannol yr ardal hon yn mynd yn ôl i 1584 pan cafodd copor ei gynhyrchu’n gyntaf, dilynwyd gan mwyndoddi haearn a melino yd, gyda gwaith phlât tun yn cael ei adeiladu tua 1830. Yn ogystal â bweru'r diwydiannau am dros 400 o flynyddoedd, y rhaeadr ysblennydd hwn ysbrydolwyd yr arlunydd J M W Turner yn 1795. Heddiw, mae'r safle yn gartref i olwyn ddŵr sy'n cynhyrchu trydan, y fwyaf yn Ewrop.
Camlesi Castell-nedd a Thenant
Mae dwy adran o'r gamlas i ymwelwyr eu mwynhau. Profwch llifddorau yn gweithio, llwybrau coediog a siop goffi hen ffasiwn wrth i chi lywio yr esiampl rhamantus hwn o ddyfeisgarwch y chwyldro diwydiannol, a wnaed yn enwog gan y nofelydd Alexander Cordell yn ei lyfr 'Song of the Earth'.
Mynachlog Nedd
Fe'i sefydlwyd ym 1130 gan y Barwn Normanaidd, Richard de Granville ac disgrifio gan Hanesydd Tuduraidd John Leland fel 'yr Abaty tecaf yng Nghymru”.
Grwpiau hanesa threftadaeth
Mae gan Fwrdeistref Castell-nedd a Phort Talbot nifer o sefydliadau Hanes a Threftadaeth gwirfoddol sy'n gweithio'n frwdfrydig i gadw, ymchwil a wneud ar gael dreftadaeth gyfoethog yr ardal. Isod mae rhestr o grwpiau, gan gynnwys rhifau cyswllt.
Os ydych yn gwybod am unrhyw grwpiau eraill yn y maes treftadaeth nad ydynt wedi'u rhestru isod rhowch wybod i ni drwy ffonio'r Swyddog Treftadaeth yn Llyfrgell Gyfeirio Castell-nedd.
| Cymdeithas | Gwefan |
|---|---|
| Amman Valley Railway Society | www.avrail.org |
| Brunel Dock Society | |
| Cwm Dulais Historical Society | http://cwmdulais.org.uk/wordpress/ |
| Cyfeillion Parc Coffa Talbot | |
| Dyffryn Clydach and Bryncoch Historical Society | www.spanglefish.com/dyffrynclydachandbryncochhistoricalsociety |
| Friends of Aberdulais Falls |
www.nationaltrust.org.uk/features/friends-of-aberdulais-falls |
| Friends of Cefn Coed | |
| Friends of Margam Park | |
| Friends of Neath Abbey Iron Company | |
| Glynneath and Cwmgwrach Historical Society |
|
| The Historical Association, Swansea Branch | |
| The Neath Antiquarian Society | |
| Neath Railway History Society & GWR Retired Railwaymen | |
| Neath & Tennant Canal Trust | www.neath-tennant-canals.org.uk |
| Pontardawe Heritage Centre | |
| Port Talbot Historical Society | |
| Resolven History Society | http://eclecs.blogspot.com/ |
| Skewen & District Industrial Heritage Association | |
| Skewen Historical Society | www.skewenhistoricalsociety.org.uk |
| SouthWales Miners Museum | |
| Swansea Valley History Society | https://swanseavalleyhistorysociety.org |
| Swansea Canal Society | |
| Treftadaeth Brynaman Heritage | |
|
Welsh Transport & Memory Lane Museum (Transport related museum including vintage cars) |
|
Gweler hefyd: